विचार / वार्ता

“प्रत्येक नागरिकलाई राज्यबाट आधारभूत तहसम्मको शिक्षा अनिवार्य र निःशुल्क तथा माध्यमिक तहसम्मको शिक्षा निःशुल्क पाउने हक हुनेछ” भनी नेपालको संविधान २०७२ अन्तर्गत मौलिक हकमै स्पष्ट रूपमा उल्लेखित छ । यस्तो हक उपलब्ध गराउन विद्यालयहरूलाई कुनै बाधा पुग्ने अवस्था पनि छैन । विद्यालय भवन निर्माणका लागि खर्च हुने रकम नेपाल सरकारले मात्र होइन, ‘विदेश सरकार’ले समेत अनुदानस्वरूप उपलब्ध गराउँछ । यस्तो भएपछि भवनहरू काम लाग्ने अवस्थाका हुँदाहुँदै केही वर्षको अन्तरालमा धमाधम भत्काएर नयाँ बनाउने चलन पनि छ । प्राकृतिक प्रकोपका कारण… पुरा पढौ

काठमाडौं, ९ मङ्सिर । नेपाली सेफ सन्तोष ​शाह​ बीबीसीले प्रायाेजन गरेकाे मास्ट​र​ सेफ द प्रोफेसन​ल​को सेमिफाइन​ल​मा पुगेका छ​न​। नेपाली खानालाई बिश्व​ ब​जार​मा चिनाउने सोच​का साथ​ लागेका शाह​ले ल​न्ड​न मै ब​सेर​ बिग​त​ पाँच​ ब​र्षदेखि नेपाली प​र​म्प​राग​त​ खानाको सोध​ त​था अनुसन्धान शुरु ग​रेका थिए । अहिले जुन कम्पिटिस​न​मा भिडिर​हेका छ​न् ति खाना भ​ने मोर्ड​न​ ओय​मा प्र​स्तुत​ छ ।​ ज​स​ले ग​र्दा निर्णायकह​रुको म​न​ छोयो। उन​ले सिस्नो, कर्कलोको पात​, भाङ​ग​को अचार, टिमुर​,सिस्नो, आलुको त​र​कारी, भेडाको मासु, पोलेको माछा, ख​सीको मासु, थेबेको साग​, तामाको अचार​, ग​हुको… पुरा पढौ

काठमाडौं, ९ मङ्सिर । सुगौली सन्धिअनुसार लिम्पियाधुरा, लिपुलेक र कालापानीसहितको आफ्नो भूभागलाई समेटेर नेपालले नयाँ राजनीतिक एवं प्रशासनिक नक्शा प्रकाशन गरेपछि केही चिसिएको नेपाल–भारत सम्बन्ध बिहीबारदेखि हुने भारतका विदेश सचिवको भ्रमणबाट पुनः हार्दिकतातर्फ फर्कने अपेक्षा दुवै देशका नागरिकले गरेका छन् । सामारिक महत्वको नेपाली भूमि कालापानी क्षेत्रलाई छ दशकदेखि आफ्नो स्वामित्व दावी गर्दै आएको भारतले गत वर्ष नेपालको भूभागलाई समेटेर एकतर्फी रुपमा नयाँ नक्शा जारी गर्नाका साथै नेपालको भूमि लिपुलेक भएर तिब्बतको कैलाश मानसरोवर पुग्ने बाटो निर्माणपछि उद्घाटन नै गरेपछि… पुरा पढौ

निरन्तर ज्वरो थियो । शरीर गलिरहेको थियो । थर्रथर्र काम्दै थियो ज्यान । मुख सुकेर प्याकप्याक भयो । लाग्थ्यो, मुखमा पानी नै छैन । उता, टाउको दुखाइ झनै कठिन बन्यो । मानौं कुनै ज्वालामुखीझैं दन्किरहेको छ । छाती दुखेर श्वासप्रश्वास नै कतिबेला बन्द होला झैं लाग्ने । जीवनमा एउटा अजीव किसिमको दुखाइ, पीडा र चिच्याहट एकैपटक भयो । विश्वभर महामारीरुपमा फैलिरहेको कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) संक्रमण प्रभाव आशंकमा चार दिनसम्मको सो कठिनाइ बेहोरेपछि चेकजाँच गर्ने सल्लाह भयो । श्रीमानमा पनि कोरोनाकै… पुरा पढौ

केहिसाता अघि अष्ट्रियाको राजधानी भियनामा नेपाली समाजका लागि मुटु ढक्क फुलाउने घटना घट्यो। एक नेपाली महिलाले आफ्नै कोखका तीन सन्तानको ज्यान लिइन् र आफैँले प्रहरीलाई फोन गरेर घटना बताइन्। प्रहरीले अनुसन्धान गरिरहेको सो घटनामा पारिवारिक झमेला र आरोपित महिलामा व्याप्त तनावले त्यत्रो वियोगको घटना घटाएको प्रारम्भिक अनुमान गरेको छ। यो घटनाले अहिले पुरै युरोप स्तब्ध छ र संसारभरका नेपाली शोकाकुल छन्। घटना यस्तै नभएपनि बिभिन्न समयमा तनाव र डिप्रेसनका कारण युरोपका विभिन्न ठाउँमा नेपालीहरूबाट दुखदायी व्यवहार भएका समाचार बेला बेलामा… पुरा पढौ

समाजसेवा भनेपछि हुरुक्कै हुने गोविन्दबहादुर खत्री क्षेत्री आज हामी माँझ हुनुहुन्न । उहाँको भौतिक शरीर यस धर्तीमा नरहेता पनि उहाँका सेवाभाव, निश्वार्थ सेवा तथा मिलनसार व्यक्तित्वका कारण उहाँ सबैका स्मृतिका चीरकालसम्म बाँच्नुहुनेछ । उहाँ अरुलाई हरतरहले सेवा गर्न खोज्नुहुन्थ्यो । अरुलाई सेवा गर्न पाउँदा आफूलाई खुसी मिलेको अनुभूति गर्ने समाजसेवी लायन खत्री क्षेत्री सधैँ हाँसीराख्ने मिठो स्वभाव, कसैसँग नरिसाउने, मिठो बोली बचनले सबैलाई आफूतिर खिच्दथे । खत्री क्षेत्री कहिल्यै पैसाको पछि दौडेनन् । पैसालाई, सत्तालाई जीवनको लक्ष्य बनाएनन् । उहाँले… पुरा पढौ

संसारमा दिनहुँ मान्छे जन्मन्छन् र मर्छन् । तर केही यस्ता मान्छे हुन्छन् जसको वियोगले समाज दुःखी हुन्छ, पिडित हुन्छ । यस्तै घटना घट्यो अहिले पोखरामा । प्रतिनिधि सभाका सदस्य बरिष्ठ समाजसेवी माननीय सूर्यबहादुर केसीको अल्पायुमा नै निधन हुँदा समग्र पोखरा शोकमग्न बन्न पुग्यो । उनी सबैका प्रिय थिए । सरल, सहज स्वभाव थियो उनको । सबैलाई सहयोग गर्ने बानी थियो । उनले सहयोग नगरेका कुनै व्यक्ति या कुनै संस्था बाँकी छ जस्तो मलाई लाग्दैन । यसर्थ कोरोना महामारीका विच पनि… पुरा पढौ

हामी इतिहास पढ्छौं किताबका पानाहरुमा। पढेर कति कुरा विश्वास गर्छौं भने कतिपय कुरामा शंका व्यक्त गर्छौँ- यस्तो सम्भव होला र ? यस्तो पनि थियो होला र ? लेखिएको इतिहास सत्य 'हो' र 'होइन' को बहसमा उत्रिन्छौँ । सके इतिहासकारको धज्जी उडाउँछौँ। फलतः इतिहासका किताब काल्पनिकता मिसिएको आख्यान जस्तै ठान्न थाल्दछौँ। तर, आजको यथार्थ भोलि इतिहास बन्छ र आउने पुस्ता पनि आजको बारेमा यस्तै द्विविधामा पर्न सक्छ भनेर इतिहास बदल्ने वा सच्याउने कुरा सोच्न अलिक भ्याउँदैनौँ। खै किन हो ! हामीले… पुरा पढौ

बदलिँदो समयसँगै मानिसहरुको ध्यान धेरैतिर भड्किरहेको छ । छिटो प्रतिफल प्राप्त गर्न मानिस लालायित हुन थालेका छन् । तातै खाँउ जलि मरुँ भन्ने भनाई जस्तै मानिसहरु अल्पकालीन प्रतिफलको लागि दीर्घकालीन लक्ष्य भुलिरहेका छन् । ब्यस्त समाजमा अल्पकालीन प्रतिफल प्राप्त गर्न मानिसहरु तछाडमछाड गरिरहेका छन्। क्रिकेटमा टि–ट्वान्टि क्रिेकेटले मानिसहरुको ध्यान आकर्षित गरिरहेको जमाना छ भने खेलाडीहरुले पनि विभिन्न प्रिमियर लिगबाट करोडौं करोडौं पैसा कमाईरहेका छन् । तर, असली खेलाडीको मूल्याङ्कन भने ५ दिनको टेष्ट खेलाडीबाट नै हुन्छ । कुनै पनि खेलाडीलाई… पुरा पढौ

पोखरा–५ प्रस्याङ्ग निवासी हेरम्बप्रसाद कोइरालालाई सबैले वरिष्ठ समाजसेवी, स्काउट गुरुका रुपमा सम्मान गर्ने गर्दछन् । पोखरामा स्काउटलाई भित्र्याउने , चिनाउने र फैलाउने पहिलो व्यक्ति हुन्– हेरम्ब सर । स्काउटका कारण एक इमान्दार, कर्तव्यनिष्ठ, लगनशील र बिनम्र व्यक्तित्व हेरम्ब सरको अधिकांश समय स्काउट, विद्यालय र सामाजिक सेवा कार्यमा नै बित्छ । अग्रज समाजसेवी हेरम्ब सरसँग समाजले सिक्नुपर्ने गुण धेरै र अनुकरण गर्नुपर्ने पक्ष अनेक छन् । स्काउट सिद्धान्तलाई जीवनमा परिशीलन गरेकाले उनी एक भद्र भलाद्मी, मिलनसार व्यक्तित्वका रूपमा स्थापित छन् ।… पुरा पढौ