विचार / वार्ता

पूर्व अमेरिकी गीतकार स्टिभ वण्डरले भनेका छन् - संघर्ष सहितको जीवनको मात्र अर्थ हुन्छ । विजय र पराजय त ईश्वरको हातमा मात्रै हुन्छ । त्यसैले हामीले संघर्षमा पनि उत्सव मनाउन सक्नुपर्छ । संघर्षबिनाको नतिजा मूल्यहीन हुन्छ । जसरी बिनापढाको प्रमाणपत्रले कुनै अर्थ हुँदैन, त्यसरी नै बिनासंघर्षको मानिसको जीवनको अर्थ हुँदैन । मानिसको धर्म संघर्ष गर्नु हो भने भगवानकाे धर्म मानिसलाई पास वा फेल गर्ने हो भनेर मानिसले निरन्तर संघर्ष गरिरहनुपर्छ । १९८१ मा ईजरायलका २२ वर्षिय युवक योस्सि घिन्स्बर्ग साथीहरुसंँग… पुरा पढौ

एल्बमबाट/ तस्वीर-छत्तीस : हरिवन नगरपालिका वडा नम्बर १० सुखेपोखरी, सर्लाही स्थित चतुर्भुजेश्वर जनता माध्यमिक विद्यालय अहिले आफ्नो स्थापनाको स्वर्ण-बर्ष मनाइरहेको छ। सर्लाही जिल्लाको उत्तरी भेगकै पहिलो माध्यमिक विद्यालय हुनुको गौरव त योसंग छँदैछ। यसबाहेक यो यस जिल्लाको आठौं नम्बरको पुरानो माध्यमिक विद्यालय पनि हो। मैले यही माध्यमिक विद्यलयबाट २०३२ सालमा प्रवेशिका परीक्षा( एस.एल.सी.) उतृर्ण गरेको हुँ। पूर्व- पश्चिम महेन्द्र राजमार्गको छेउमा रहेको यो स्कुलमा हामी पढ्दै गर्दा, यातायात सहजताको कारण, पश्चिमीमा चन्द्रनिगाहपुर (रौतहट जिल्लामा पर्ने यो नगरलाई अचेल चपुर भनिंदोरहेछ)… पुरा पढौ

उद्यमी चन्द्रकृष्ण कर्माचार्य पोख्रेलीहरूका लागि अपरिचित र नौलो नाम होइन । पोखराको प्रशिद्ध औद्योगिक, व्यापारिक प्रतिष्ठान ‘कर्माचार्य आयल इण्डष्ट्रि प्रा.लि.’ का अध्यक्ष चन्द्रकृष्ण कर्माचार्य अहिले आफूले प्राप्त गर्ने जेष्ठ नागरिक भत्तालाई सदुपयोग गर्दै एक लाख एक हजारको चन्द्रलक्ष्मी जेष्ठ नागरिक सम्मान÷ पुरस्कार स्थापना गरेर झनै चर्चित बनेका छन् । चन्द्रकृष्ण अहिले ७० बर्ष पार हुँदा सरकारले दिएको जेष्ठ नागरिक भत्ता जीवनमा पहिलो पल्ट १२ हजार आठ सय रूपैयाँ बुझ्दा मनमनै सोचे – यो रकम मैले अस्वीकार गर्नु हुँदैन बरु यो… पुरा पढौ

पृष्ठभूमि नेपाल आर्य सनातनी ॐकार परिवारका सदस्यहरुको बाहुल्यताको देश हो । मानवीय उच्चस्तरको चेतना तथा आध्यात्मिक मूल आधार हिमाली राज्यको विशिष्टता हो । अनेकाैं ऋषि, महर्षि तथा सिद्ध महापुरुषहरुको जन्म, कर्म तथा तपोभूमिका रुपमा प्रख्यात नेपालको धार्मिक, सांस्कृतिक विशेषता विश्व जगतमा अनुपम छ । पौराणिक तथा ऐतिहासिक कालखण्ड हुँदै आधुनिक समयसम्म हाम्रा पूर्खाका विशिष्टताका कार्य तथा आस्थागत विश्वासको जगलाई बलियो पार्ने तथा संरणमा सहयोगी हुने बौद्धिक खुराकका सामग्रीहरु पुस्तकमा प्रकाशित तथा पुराना लेखोटहरुमा पाइन्छन् । यी अमूल्य पूर्वीय दर्शनशास्त्र सम्बद्ध… पुरा पढौ

तीर्थ श्रेष्ठ ! मेरो मनपर्ने कवि त हुन् नै। त्योभन्दा पर तीसको दशकमा उदाएको हाम्रो कवि पुस्ताको प्रतिनिधि कवि हुन्। सरल र सम्प्रेष्य भाषामा तीव्र अनुभूतिका साथ जीवन र जनजीवनलाई छुँदै लेखिएका उनका कविता नेपाली साहित्यका अमूल्य सम्पत्ति हुन्। साथीको पनि आ-आफ्नै सीमा र स्वभाव हुन्छ । धक नमानीकन मनका कुरा खोल्ने सम्बन्ध छ हामी बीच। तीर्थ श्रेष्ठ मेरो मन मिल्ने पनि साथी हुन् । प्रजातन्त्रप्रति सदैव आस्थावान तीर्थ-कुनै समय राजनीतिमा सक्रिय थिए भने सामाजसेवाप्रतिको उनको शुरुदेखिको लगाव अहिले उनको… पुरा पढौ

बर्खा र विपद् सँगसँगै आउँछ नेपालमा। बर्षात् खेतिपातीमा निर्भर किसानलाई नआई नहुने। बर्षात् नभए बर्खे बालीको उब्जनी रोकिने र बर्खे बाली नै उब्जाउन नसके बर्षभरी खाने उपाय रोकिने हुनाले 'हर हर महादेव पानी देऊ' नभनी सुखै पनि छैन कैयन नेपाली किसानहरूलाई। सिञ्चाई कुलो नपुगेका पहाडी सुर्कासुर्कीमा त बर्खे झरीकै भरमा खेती गरिने बाध्यता पनि छ।  तर बर्षै पिच्छे बाढी पहिरोको बितण्डाले सिर्जना गर्ने सन्त्रास र रुवाबासी हेर्ने हो भने चाहिँ बर्षातले खुसी होइन खतरा ल्याउने गरेको देखिन्छ। त्यो नभई नहुने… पुरा पढौ

कर्णाली, ११ साउन । स्थापनाको दुई वर्षसम्म सत्तापक्ष–प्रतिपक्ष सहकार्यको अनुपम नमूना देख्न सकिन्थ्यो कर्णाली प्रदेशसभामा । प्रदेशसभाको रोष्टममा उभिएर प्रमुख नेताहरु भन्ने गर्थे, “कर्णालीको विकास यात्रामा हामी कोही पनि प्रतिपक्ष हुन्नौँ, हामी सबै मिलेर पिछडिएको प्रदेशलाई समृद्ध बनाउने हो ।” सत्तापक्ष–प्रतिपक्ष सहकार्यबाटै प्रदेशसभाको पहिलो अधिवेशनका शुरुका बैठकहरुबाटै प्रदेशको नामकरण र राजधानीको टुङ्गो लाग्यो अन्य प्रदेशभन्दा अगाडि नै । त्यतिबेला यो प्रदेशले चौतर्फी प्रशंसा पनि बटुल्यो । नेताहरुको प्रतिबद्धता करिब–करिब दुई वर्ष टिक्यो । कानून निर्माण, प्रदेश सरकारका गतिविधिको अनुगमन र… पुरा पढौ

गण्डकी प्रदेशमा मन्त्रीको शपथ खान शुक्रबार गृहजिल्ला तनहुँबाट हतारिदै पोखरा गएका सांसद डोवाटे विकको नाम अन्तिममा काटियो । मन्त्रीको सपथ लिन गएका डोवाटे बिच बाटोमै छोडिए । डोवाटेलाई मुख्यमन्त्री कृष्णचन्द्र नेपाली पोखरेलका बुवा गोवर्धन पोखरेलले राजनीतिमा ल्याएका थिए । २०३६ साल यता सक्रिय राजनीतिमा लागेका डोवाटे विभिन्न राजनीतिक घटनाक्रमका साँक्षी बसे । राजनीतिक वृत्तमा प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको निर्देशनमा डोवाटेलाई मन्त्री नबनाईएको चर्चा छ । उनै डोवाटेसंग पत्रकार अशोक विश्वकर्माले पछिल्लो घटनाक्रमबारे कुराकानी गरेका छन् । प्रस्तुत छ कुराकानीको सम्पादित अंश… पुरा पढौ

मभन्दा एक दसकअघि मात्र जन्मिएको मेरो नयाँपुल । तिम्रो नाम नयाँपुल रहनुभन्दा पहिला तिमी त हामी झोबाङेबासीको ‘बौर’ भनेर चिनिन्थ्यौं । बौर नाम सुन्दा मलाई पनि अचम्म लाग्थ्यो । के होला त्यो बौरको अर्थ भनेर ? मैले आमाबुवा मार्फत जान्ने मौका पाएँ । बौर भनेको त खेत नै खेत अनि पाखा बारिले भरिएको ठाउँ पो रहेछ । तिमी नयाँपुल हुनुभन्दा पहिला तिम्रो काखमा बौरको घरमात्र थियो । बौर अर्थात आदरणीय गुरु नारायणप्रसाद पौडेलको पिताजीको घर । हो, सुन नयाँपुल उहाँहरूनै… पुरा पढौ

नेपाल राष्ट्र बैंक ऐन, २०५८ मा भएको व्यवस्था बमोजिम आ.व. २०५९–६० देखि नेपाल राष्ट्र बैंकले वार्षिक मौद्रिक नीति सार्वजनिक गर्दै आएको छ । सामान्यता बजेटपछि नेपालमा राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीति जारी गर्ने गर्दछ । नेपाल सरकारले आफ्ना नीति तथा कार्यक्रम कार्यान्वयनका लागि बजेट ल्याउने गर्छ भने बजेटले तय गरेको आय–व्ययको हिसाबमा राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीति ल्याउने गर्छ  । यो नीति सामान्यता बजेटपछि नै सार्वजनिक गरिन्छ । धेरैको चासो रहने यस मौद्रिक नीतीले उच्च आर्थिक वृद्धि हासिल गर्न, वित्तीय बजारमा स्थायित्व ल्याउन,… पुरा पढौ